گلیم چیست؟ از هنر اصیل بافندگی تا نماد فرهنگ ایرانی

فهرست عناوین

---

استفاده از کفپوش در ایران، از دیرباز تا به اکنون رواج داشته است. گونه‌های متفاوتی از کفپوش‌ها بافته و عرضه شد، که یکی از بهترین آنها گلیم بود. اما گلیم چیست؟ گلیم‌ها نوعی کفپوش‌های ساده و بدون پرز هستند و از بافت محکمی تشکیل شده‌اند. بسیاری تصور می‌کنند که گلیم‌ها ساده و بدون طرح هستند که کامل اشتباه است. گلیم‌ها انواع مختلفی دارند مانند ساده، برجسته و.... که در ادامه به‌صورت کامل راجع به طرح‌ها و نقوش آنها صحبت می‌کنیم.
امروزه گلیم‌ها با ماشین آلات صنعتی به بافت می‌رسند و به گلیم ماشینی معروف‌اند. گلیم‌های ماشینی با الیاف طبیعی و طبیعی - مصنوعی به بافت می‌رسند. گلیم‌ها به دلیل ابعاد متوسط و کاربری، مورد استقبال بسیاری از دکوراسیون‌های امروزی قرار گرفته است. گلیم‌های دستباف با استفاده از الیاف طبیعی که به صورت طبیعی رنگرزی شده‌اند به بافت می‌رسند و به همین دلیل قیمت بالاتری دارند؛ اما گلیم‌های ماشینی با قیمت مناسب‌تری عرضه می‌شوند.
نگین بوم به عنوان تولید کننده انبوه گلیم فرش ماشینی از محبوب‌ترین‌های کارخانه فرش کاشان است. استفاده از الیاف درجه یک و مقاوم، فرش را در برابر ترددهای روزانه مقاوم می‌کند. در ادامه به تمامی جزئیات و ویژگی های گلیم اشاره می‌کنیم تا به خوبی با گلیم فرش چیست آشنا شوید.

 

 

گلیم بافی چیست؟ راز هزاران گره در دل تاریخ

با ظهور ماشین آلات فرش بافی کم‌کم محصولات دستی مانند فرش و گلیم رو به افول رفتند. گلیم بافی یکی از هنرهای سنتی ایرانی‌ست که از قدمتی بالا برخوردار بوده و ارزش هنری بسیاری دارد. دز زمان‌های قدیم گلیم بافی یکی از شغل‌های اصلی روستاها و عشایرنشینان بود؛ البته که در حال حاضر نیز بسیاری از عشایران هنرمند در حال بافت گلیم فرش دستباف هستند. ولی توجه داشته باشید که گلیم‌های ماشینی به خاطر تنوع در طرح و قیمت مناسب‌تر، بیشتر مورد استقبال خریداران قرار می‌گیرد.

 

تاریخچه گلیم فرش؛ ردپای تمدن های کهن

نخستین بافته‌های انسان با الیاف طبیعی مانند پشم، پنبه و موی حیوانات آغاز شد؛ زمانی که نیاز به زیراندازی نرم و گرم، انسان را به فکر ایجاد سطحی بافته‌شده انداخت. گلیم‌های اولیه با طرح‌های هندسی ساده، نه‌تنها کاربردی بودند، بلکه نشانگر هویت قومی و فرهنگی مردمان آن دوران بود. گلیم‌بافی نه یک مهارت ساده، بلکه هنری ارزشمند در تمدن‌های باستانی مانند مصر، بین‌النهرین و فلات ایران بوده است. با گذشت زمان، این هنر از نیاز اولیه به حفاظت در برابر سرما فراتر رفت و به نمادی از ثروت، اعتقادات مذهبی و روایت داستان‌های قومی تبدیل شد.

 

 

کاربرد گلیم؛ کشف همه کاربردها

در خانه‌های امروزی، گلیم به عنوان رو مبلی شیک، پادری مقاوم یا حتی دیوارکوب هنری استفاده می‌شود تا فضایی گرم و اصیل ایجاد کند. در زندگی عشایر، گلیم روپوش چادر، ساک حمل لوازم یا پتو برای شب‌های سرد است. حتی در طراحی مدرن، گلیم‌های مینیاتوری به عنوان رومیزی یا کوسن تزئینی کاربرد دارند.
این بافته‌ی منعطف با وزن سبک و قابلیت شستشوی آسان، برای اتاق‌های کودک، بالکن‌ها و فضای بیرونی نیز ایده‌آل است. از همه جالب‌تر، برخی از گلیم‌های قدیمی به عنوان سرمایه‌ی هنری در موزه‌ها نگهداری می‌شوند و داستان تمدن‌ها را روایت می‌کنند. با گلیم، می‌توانید هم زیبایی طبیعی را به خانه بیاورید، هم از دوام بالای آن در برابر سایش لذت ببرید.

 

تفاوت فرش و گلیم

فرش با پرز و بافت گره‌ای، نرم و ضخیم است و برای فضاهای رسمی مناسب‌ترند. گلیم بدون پرز و با بافت دورو، سبک‌تر و مقاوم‌تر است و بیشتر در مناطق پررفت‌وآمد استفاده می‌شود. اگر می‌خواهید بیشتر درباره تفاوت فرش و گلیم بدانید، این مقاله را مطالعه کنید.

 

 

تفاوت جاجیم و گلیم فرش

جاجیم و گلیم هر دو از صنایع دستی اصیل ایرانی هستند، اما تفاوت‌های کلیدی دارند: جاجیم با نخ‌های پنبه‌ای یا پشمی رنگارنگ و بافت راه‌راه یا چهارخانه تولید می‌شود و بیشتر به عنوان روکش مبل یا ساک دستی استفاده می‌شود. در مقابل، گلیم فرش با الیاف پشمی و طرح‌های هندسی پیچیده (مثل لوزی، گل‌های ستاره‌ای) بافته می‌شود و کاربرد اصلی آن زیرانداز، پادری یا دیوارکوب تزئینی است.
اگر می‌خواهید بیشتر درباره تفاوت جاجیم و گلیم فرش بدانید، این راهنما به شما کمک می‌کند تا بر اساس نیاز خود انتخاب بهتری داشته باشید. جاجیم به دلیل بافت نازک‌تر، سبک‌وزن و مناسب سفر است، اما گلیم با ضخامت بیشتر، دوام بالاتری در برابر سایش دارد.

 

تفاوت گلیم و زیلو

گلیم و زیلو هر دو جزو هنرهای دستی قدیمی ایران‌اند، اما تفاوت‌های چشمگیری دارند که انتخاب را آسان می‌کند. گلیم با الیاف پشمی رنگارنگ و طرح‌های هندسی پیچیده بافته می‌شود و بیشتر برای تزئین دیوار، زیرانداز مجلسی یا حتی رو مبلی استفاده می‌شود. در مقابل، زیلو با الیاف پنبه‌ای ضخیم و طرح‌های ساده‌ی خطی تولید می‌شود و به دلیل مقاومت بالا در برابر رطوبت و سایش، بیشتر در مساجد، حیاط‌ها یا فضاهای پرتردد کاربرد دارد.
اگر کنجکاوید بدانید تفاوت گلیم و زیلو چطور بر انتخاب شما تأثیر می‌گذارد، این راهنما را بخوانید. نکته‌ی مهم اینکه؛ زیلو به دلیل جنس پنبه‌ای، سبک‌تر و مناسب مناطق گرمسیر است، اما گلیم پشمی، گرم‌تر و ایده‌آل برای فضاهای سردتر مانند اتاق‌های پذیرایی است.

 

 

ابعاد گلیم

گلیم برخلاف فرش و قالیچه، ابعاد بسیار منعطف‌تری دارد و از اندازه‌های کوچک تا بزرگ تولید می‌شود. این تنوع سایز، به نیازهای مختلف کاربران و انواع گلیم (از سنتی تا مدرن) بستگی دارد.

• رو پله گلیم (1 × 0.3 متر)
• پادری گلیم (1 × 0.6 متر)
• یک متری گرد (1 ×1 متر)
• 1.5 متری گرد(1.5 × 1.5 متر)
• یک و نیم متری (1.5 × 1 متری)
• دو متری (2 × 1 متر)
• دو و نیم متری (2 × 1.20 متری)
• سه متری (3 × 1 متر)
• چهار متری (4 × 1 متری)
• چهار متری (2.25 × 1.5 متری)
• شش متری (3 × 2 متری)
• نه متری (3.5 × 2.5 متری)
• دوازده متری (4 × 3 متری)

 

 

جنس گلیم چیست؟ از پشم گوسفند تا نخ پنبه

گلیم دستباف، به‌عنوان یکی از اصیل‌ترین صنایع دستی، از الیاف طبیعی و بدون هیچ ماده‌ی شیمیایی بافته می‌شود. اگر می‌پرسید گلیم چیست، باید بدانید پایه ثابت آن پشم گوسفند است که با دقت به نخ تبدیل می‌شود تا نرمی و دوام بی‌نظیری ایجاد کند. در مناطق گرمسیر، از پنبة مرغوب هم برای بافت گلیم استفاده می‌شود تا سبکی و خنکی بیشتری داشته باشد.
برخی گلیم‌ها نیز ترکیبی از پشم و موی بز هستند که به آنها مقاومت بیشتری در برابر سایش می‌دهد. این الیاف طبیعی نه‌تنها گلیم را ضد حساسیت می‌کنند، بلکه با گذشت زمان، رنگ‌های گیاهی به‌کاررفته در آنها، به زیبایی آن می‌افزایند. برای مثال، گلیم‌های عشایر قشقایی از پشم گوسفندان محلی و رنگ‌های طبیعی بافته می‌شوند که حتی بعد از دهه‌ها، اصالت خود را حفظ می‌کنند.

 

رنگرزی گلیم؛ از گیاهان کوهی تا رنگ‌های شیمیایی

رنگرزی گلیم، هنر تبدیل الیاف خام به نخ‌های رنگین با استفاده از مواد طبیعی یا شیمیایی است. در روش سنتی، بافندگان از گیاهان کوهی مثل روناس (قرمز)، اسپرک (زرد) و پوست گردو (قهوه‌ای) استفاده می‌کنند تا رنگ‌هایی پایدار و هماهنگ با طبیعت ایجاد شود. حتی دانه‌های انار یا زردچوبه نیز برای رنگ‌آمیزی نخ‌ها به کار می‌روند.
اما امروزه، برخی از تولیدکنندگان برای سرعت بخشیدن به کار، از رنگ‌های شیمیایی استفاده می‌کنند که اگرچه تنوع رنگی بیشتری دارد، اما دوام و اصالت رنگ‌های طبیعی را ندارد. اگر می‌پرسید «گلیم فرش چیست؟»، بخشی از پاسخ در همین رنگرزی نهفته است: گلیمی که با رنگ گیاهی بافته شود، نه‌تنها بوی خوشی دارد، بلکه با گذشت زمان، رنگ آن به جای محو شدن، جلوه‌ی کهنگی اصیل پیدا می‌کند.

 

 

گلیم در زندگی عشایر

عشایر از گلیم نه‌تنها به عنوان زیرانداز، بلکه برای پوشش دیوار چادر، ساخت کیسه‌های نگهداری آرد و حتی پارچه روی زین اسب استفاده می‌کنند. این بافتة سبک و مقاوم، همراه همیشگی کوچ‌های پی‌درپی است. اما فرق گلیم و گبه در چیست؟ گلیم با بافت تخت و طرح‌های هندسی، کاربردی و سبک است، اما گبه با پرزهای بلند و نقوش حیوانی، بیشتر جنبة تزئینی و لوکس دارد.

 

گلیم‌های منطقه‌ای؛ از نقش های بلوچی تا طرح های ترکمنی

هر نقطه از ایران، گلیمش را با زبان هنری خاص خود می‌بافد. گلیم‌ها به دلیل نداشتن نقشه طرح و نقش، کلاملا به احساسات بافنده مرتبط هستند. اما هر منطقه‌ای طرح و نقش مختص خود را دارد. در ادامه، به دنیای هر منطقه سفر می‌کنیم تا رازهای پنهان در بافت هر گلیم را کشف کنیم.

 

 

گلیم قشقایی

گلیم قشقایی با پشم خالص و رنگ‌های گیاهی درخشان توسط عشایر زاگرس بافته می‌شود. نقش‌های حیوانات، بوته‌های ساده و خطوط موازی، روایتگر زندگی روزمره و ارتباط عمیق این قوم با طبیعت است. این گلیم با دوام بالا و طرح‌های پرانرژی، هم در خانه‌های روستایی هم دکوراسیون مدرن می‌درخشد.

 

 

گلیم شاهسون

گلیم شاهسون متعلق به ایل شاهسون در آذربایجان است و جزو متنوع‌ترین گلیم‌ها محسوب می‌شود. گلیم سومامک هم از شناخته‌شده‌ترین گلیم‌های بافته شده این ایل است. گلیم‌های شاهسون از الگوهای هندسی شکسته پیروی می‌کنند. گلیم شاهسون هم مانند دیگر گلیم‌ها با الیاف طبیعی به بافت می‌رسد.

 

 

گلیم هرسین

گلیم هرسین از جمله گلیم‌های شلوغ با ریزه کاری‌های زیاد است، چه در وسط گلیم و چه در کناره‌ها. خاستگاه گلیم هرسین کرمانشاه می‌باشد و این گلیم‌ها با توجه به روحیات طرف به بافت می‌رسد. استفاده از رنگ‌هایی مانند سفید، سبز، سرمه‌ای و قرمز رواج دارد و در حاشیه‌های این گلیم از پشم بز استفاده می‌کنند که خاصیت ضد بید دارد. گلیم هرسین از جمله گلیم‌هایی است که به ثبت جهانی رسیده است.

 

 

گلیم بلوچ

همانطور که از نامش پیداست، گلیم بلوچ به دست مردم هنرمند بلوچستان به بافت می‌رسد. گلیم‌های بلوچ راه‌راه است و در هر ردیف آن طرح های متنوعی نقش بسته است. بیشتر سبک معماری و طراحی گلیم‌های مردم بلوچستان مربوط به آب، کشاورزی و مزرعه است و رنگ‌هایی مانند قرمز تند و روشن، قهوه‌ای تیره، شتری، سبز روشن و آبی سیر بیشترین استفاده را دارند.

 

 

گلیم خمسه یا فارس

گلیم خمسه که توسط عشایر مناطق جنوبی ایران (مثل فارس و بوشهر) بافته می‌شود، با طرح‌های هندسی لوزی شکل و نقوش نمادین حیوانات شناخته می‌شود. این گلیم با پشم محلی رنگ‌شده و با گیاهان کوهی (مانند روناس و پوست گردو) تولید می‌شود و رنگ‌های اصلی آن قرمز تند، سفید شیری و آبی سیر است. ویژگی منحصربه‌فرد خمسه، ترکیب ظرافت و استحکام است که آن را برای استفاده در فضاهای پرتردد مثل پذیرایی یا راهرو ایده‌آل می‌کند. هر نقش روی این گلیم، روایتی از اسطوره‌ها و زندگی روزمرة عشایر جنوب را در خود دارد.

 

 

گلیم لری

اگر قصد داشته باشیم نام یکی از معروف‌ترین گلیم‌ها رو بیاوریم، گلیم‌های لری یکی از اولین‌هاست. گلیم‌های لری اکثرا با رنگ های سیاه، آبی، سفید و سبز بافته می‌شوند. در کنار این گلیم‌ها، لرها خورجین‌های بزرگ برای نگهداری وسایل نیز می‌بافند و با قالی بافی کناره‌های آنها استحکام بالایی به این خورجین‌ها می‌بخشند.

 

 

گلیم زرند

گلیم‌های زرند با الگوهایی مانند گل و گیاه و بعضی مواقع با اشکال لوزی به بافت می‌رسد. گلیم زرند به صورت کوتاه بافته می‌شود. طبق شنیده‌ها اکثر بافنده‌های گلیم زرند متعلق به ایل شاهسون هستند که در منطقه‌ای از کرمان ساکن شده‌اند.

 

 

گلیم ترکمنی

در گلیم‌های ترکمنی قرمز رنگ ثابت است و رنگ‌هایی مانند آبی، سبز و زرد در کنار آن می‌آیند و تنوع رنگی گلیم‌های ترکمنی از ویژگی های بارز آن محسوب می‌شود. خاستگاه این گلیم‌ها استان گلستان و خراسان است. بافنده‌های ترکمنی با تکنیک تضاد رنگی در گلیم فرش قصد دارند تا هماهنگی بیشتری را در گلیم‌های خود به کار ببرند.

 

 

گلیم عنبران

گلیم عنبران، دستبافت اصیل عشایر مناطق آذربایجان شرقی، با طرح‌های هندسی ظریف و رنگ‌های طبیعی خاکی (قهوه‌ای، بژ، سبز کم‌رنگ) شناخته می‌شود. این گلیم از پشم گوسفندان محلی و رنگرزی گیاهی تولید می‌شود که دوام و نرمی بی‌نظیری به آن می‌بخشد. نقوش ساده‌ای مثل لوزی‌های توپر یا خطوط موازی، هماهنگی خاصی با دکوراسیون مدرن و سنتی ایجاد می‌کند و برای فضاهای آرام مانند اتاق خواب ایده‌آل است.

 

 

گلیم سنه

گلیم سنه در سنندج به بافت می‌رسد و به عنوان ظریف‌ترین گلیم شناخته می‌شود. زیباترین نمونه‌های گلیم سنه دارای ترنج ظریف هستند و با رنگ بندی‌های بسیار متنوع و دلنشین بافته می‌شود.

 

ویژگی گلیم باکیفیت؛ از تراکم بافت تا ثبات رنگ

برای خرید گلیم باکیفیت باید به نکات مهمی توجه کنید که در ادامه به آن اشاره می‌شود. مشخصاتی مانند تراکم بافت و استفاده از رنگ های طبیعی با کیفیت بسیار حائز اهمیت هستند. اما خرید گلیم دستباف و ماشینی با هم متفاوت است و برای خرید گلیم ماشینی فاکتورهایی متفاوتی رو باید در نظر داشته باشید. اما گلیم فرش ماشینی چیست؟ به زبان ساده گلیم‌هایی که با ماشین آلات صنعتی بافته می‌شوند را گلیم ماشینی می‌گویند؛ برای اطلاعات بیشتر می‌توانید به صفحه گلیم فرش ماشینی چیست مراجعه کنید.

 

 

سره نبودن گلیم

سره نبودن گلیم به معنای عدم یکنواختی در طرح، رنگ یا بافت آن است که ممکن است به دلیل تفاوت در بافندگان، تغییرات طبیعی مواد اولیه یا شرایط محیطی هنگام بافت ایجاد شود. این ویژگی در گلیم‌های دستباف، نه یک ضعف، بلکه نشانه‌ای از ساختار کاملاً طبیعی و هنر بدون دخالت ماشین است. برای مثال، تفاوت جزئی در رنگ‌های گیاهی یا اندکی ناهماهنگی در خطوط هندسی، به گلیم هویت منحصربه‌فرد می‌بخشد و آن را به یک اثر هنری تکرارنشدنی تبدیل می‌کند. اگر به دنبال گلیمی با حس اصالت هستید، سره نبودن می‌تواند نقطه قوت آن باشد.

 

وزن گلیم

برای وزن دقیق گلیم نمی‌شود عدد دقیقی بیان کرد. گلیم‌ها با الیاف‌های گوناگون و ابعاد متفاوت به بافت می‌رسند و هر کدام وزنی متفاوت دارند. اگر گلیم از وزن مناسب و سبک برخوردار بود به این معنی است که از الیاف ظریف متشکل شده است. و برعکس اگر وزن بالایی داشت یعنی با الیاف ضخیم به بافت رسیده است.

 

 

تراکم گلیم

تراکم در گلیم نکته‌ای بسیار مهم است که مور توجه بسیاری از دوستداران قرار می‌گیرد. هر چقدر که گلیم از تراکم بالاتری برخوردار باشد یعنی مقاوم‌تر است و استحکام فوق‌العاده‌ای دارد. برای شناخت و تشخیص تراکم بالا یا پایین گلیم، دو روش وجود دارد:

• روش اول تشخیص تراکم گلیم: برای اجرا این مرحله فقط کافی است تا دو طرف گلیم را بکشیم تا ببینیم گلیم تا چه اندازه کش می‌آید. هرچقدر این کشیدگی کمتر باشد یعنی از تراکم بالا و خوبی برخوردار است.
• روش دوم تشخیص تراکم گلیم: روش دوم، روش ساده‌تری است؛ کافی‌ست یک لیوان آب بردارید و بریز روی گلیم، هر چقدر که آب دیرتر به کف فرش برسد و الیاف را خیس کند یعنی گلیم شما از تراکم بالا است.

 

 

ثبات رنگ گلیم

برای تشخیص کیفیت رنگ گلیم‌های دستباف و اصلی کافی‌ست تا با یک راه آسان آن را تست کنید. با استفاده از یک دستمال سفید پارچه‌ای و تمیز که با آب مرطوب شده است. دستمال را خیلی محکم روی قسمتی از گلیم بکشید، اگر رنگ پس نداد یعنی گلیم از ثبات رنگی خوبی برخوردار است.

 

قرینه بودن نقوش و هماهنگی رنگ

گلیم‌ها بر خلاف فرش های دستباف، با نقشه بافته نمی‌شوند و تنها به حس و حال بافنده و تمرکز آن بستگی دارد. تصور اینکه گلیم اگر قرینه و بدون خطا باشد باکیفیت و مرغوب‌تر است بسیار اشتباه است. پس زیاد روی قرینه بودن طرح و نقش گلیم برای تشخیص اصلی بودن آن حساب نکنید.

 

 

بافت منظم و بدون سوراخ و شیار

در نقاطی از گلیم که قرار است بافنده رنگ را تغییر دهد نباید هیچ گونه حفره، شیار یا سوراخی باشد، باید با نظم ادامه پیدا کند. این یک عیب ساده و معمولی نیست و افت قیمت شدیدی در گلیم به وجود می‌آورد.

 

انواع گلیم در ایران

در فرش نگین بوم به صورت اختصاصی گلیم‌ها را به سه دسته مواد اولیه، تکنیک بافت و طرح و نقش تقسیم کرده‌ایم. تا به اینجا تقریباً توضیح داده‌ایم گلیم چیست و از آخرین موارد یادگیری انواع گلیم، همین بخش است.

 

بر اساس مواد اولیه

گلیم‌ها را بر اساس مواد اولیه، باید به دو دسته تقسیم کنیم:

• گلیم پشمی: گلیم‌های بافته شده از پشم بسیار نرم و لطیف و از گرمای بالایی برخوردار هستند. این گلیم‌ها از پشم گوسفند، شتر یا بز بافته می‌شود
• گلیم ابریشمی: گلیم‌های که با ابریشم بافته می‌شود بسیار زیبا در درخشان هستند ضمن اینکه از قیمت‌های بالایی برخوردارند.

 

 

بر اساس تکنیک بافت

گلیم‌های دستباف با تکنیک‌های مختلفی بافته می‌شوند که هرکدام زیبایی و کاربرد خاص خود را دارند. این تفاوت در روش بافت، نه‌تنها طرح نهایی را تغییر می‌دهد، بلکه روی مقاومت و دوام گلیم هم تأثیر می‌گذارد.

• گلیم ساده: با عبور نخ پود از زیر و روی تارها به صورت یک در میان، طرح‌های هندسی ساده ایجاد می‌شود.
• گلیم چاکدار: با قطع نخ‌های رنگی در محل تغییر طرح، فضای خالی (چاک) ایجاد می‌شود تا نقوش منحنی شکل بگیرند.
• گلیم سوماک: نخ پود به دور تارها پیچیده می‌شود تا سطحی ضخیم با طرح‌های برجسته و سه‌بعدی ساخته شود.
• گلیم ورنی: نخ‌های رنگی بدون گره‌زدن، به دور تارها پیچیده می‌شوند تا نقوش گردان و پیچیده ایجاد شوند.
• گلیم برجسته: با حجم‌دهی به بخش‌هایی از بافت، نقوشی سه‌بعدی و چشمگیر خلق می‌شود.

این تنوع تکنیک‌ها، گلیم را به هنری چندوجهی تبدیل کرده که هم نیازهای کاربردی و هم سلیقه‌های هنری را پوشش می‌دهد.

 

 

بر اساس طرح و نقش

اگر بخواهیم گلیم‌ها را بر اساس طرح و نقشه بافته شده دسته بندی کنیم، پنج دسته ایجاد می‌شود. بیشترین و اصلی‌ترین طرح و نقش های گلیم همین پنج نقشه هستند، ممکن است طرح های دیگری نیز به بافت برسند اما به زیبایی این ها نیستند. این پنج طرح عبارت‌اند از:

• گلیم هندسی: گلیم‌های هندسی با نقوشی مانند مستطیل، مربع، مثلث و دایره مزین می‌شوند.
• گلیم انتزاعی: این نوع گلیم‌ها دارای نقوش انتزاعی هستند که شبیه به اشیا یا موجودات واقعی نیستند.
• گلیم حیوانی: گلیم‌های حیوانی، با حیوانات اهلی و وحشی به بافت می‌رسد.
• گلیم گیاهی: گلیم‌های گیاهی نیز با طیف وسیعی از گل‌ها و بوته‌ها مزین می‌شود.
• گلیم ترکیبی: گلیم‌های ترکیبی نیز بسته به طرح و ایده بافنده از تمامی این نقوش استفاده می‌کند.

 

جمع بندی مطالب

گلیم‌های دستباف با استفاده از الیاف طبیعی ماندگاری بالایی دارند. برای شناسایی گلبم ها اصل باید به فاکتورهایی مانند تراکم و ثبات رنگ توجه داشته باشید. گلیم‌هایی مانند ترکمنی و بلوچی از گلیم‌های قدیمی ایرانی هستند و از قدمت بالایی برخوردارند. گلیم‌ها بیشتر در روستا و مناطق عشایرنشین به بافت می رسیده و جزو منبع درآمدی این قشر محسوب می‌شود.
نحوه پیدایش گلیم اینگونه بوده است که انسان ها ابتدا با برگ و موی درختان شروع به بافتن زیرانداز کرده‌اند. تا به الان که نزدیک به پنج نوع تکنیک بافت داریم و گلیم‌ها بسته به ذهنیت بافنده با طرح و نقش مورد علاقه‌اش تولید می‌شود. تا به الان که گلیم فرش های به ماشین های صنعتی و کمتر از یک ساعت به تولید می‌رسند. این نوع گلیم‌ها با الیاف مصنوعی تشکیل می‌شود و رنگ‌بندی و طرح‌بندی‌های گوناگونی دارد.

سوالات متداول

چگونه گلیم را تمیز کنیم؟

با جاروبرقی ملایم و شستشوی دستی با آب سرد و صابون طبیعی، از آسیب به الیاف جلوگیری کنید.

چطور بفهمیم گلیم اصل است؟

ناهماهنگی جزئی در طرح و رنگ، نشانهٔ دستباف بودن است. پشت گلیم را برای نخ‌های طبیعی بررسی کنید.

چگونه گلیم را با دکوراسیون مدرن ست کنیم؟

از گلیم‌های ساده با رنگ های خنثی به عنوان زیرانداز یا دیوارکوب در کنار مبلمان مینیمال استفاده کنید.